
Kahve Sınıfları I
Yeşil çiğ
çekirdek kahve işlendikten sonra derecelendirilir ve ihracat için
sınıflandırılır. Amaç, tanımlanmış kalite kriterlerini karşılayan homojen
ticari lotlar üretmek ve adil bir fiyatlandırma sistemini kolaylaştırmaktır.
Bununla birlikte, evrensel olarak yeşil çiğ çekirdek kahve için kabul edilmiş
derecelendirme ve sınıflandırma sistemi bulunmamaktadır. Kahve üreten her bir
ülke kendi sınıflandırma ve sınıf çizelgelerini geliştirmiştir; bu çizelgeler
genellikle aynı zamanda ihracat için asgari standartları belirlemek için
kullanılır.
Sınıf
göstergeleri yeşil çiğ çekirdek kahve boyutunu tanımlamak için
kullanılır ve bir elek (screen) 1/64 inç ile ifade edilir. Kahve
Boyutlandırma Elekleri kahve çekirdeklerini 1/64 inçlik artışlarla, 8/64 inçten
başlayarak, 20/64 inç e kadar ayırmak için kullanılır. Farklı ülkeler farklı
boyut sınıflandırmaları kullanmaktadır ve yeşil kahve derecelendirmesi için
farklı yöntemler mevcuttur. Bugün SCAA YÖNTEMİ ve BRAZILLIAN / NEW YORK Yöntemi
uygulanmaktadır. 18 elek diye adlandırılan elek 18/64= 0,28125 (1 inç =
2.54 cm) (0,28125×2,54=0,714375cm) yaklaşık olarak 7 mm ye denk gelir. Örneğin.
18 elek yeşil çiğ çekirdek kahve, 18 Elek içinden geçebilir, ancak 17
elek tarafından tutulur. Elek boyutu genellikle 17/18, 15/16, 13/14 vb. olarak
bildirilir. Boyut tanımlamada kullanılan derecelendirmeyi diğer
derecelendirme terminolojileriyle karıştırmamak gerekir.
"Sınıflandırma" (grades), kahve endüstrisinde gevşek bir terimdir.
Örneğin, "nitelikli sınıf" (specialty grade) ve "nitelikli
sınıfın altında" (below specialty grade) olarak sınıflandırılan
"sınıflar" (grades) Amerika Nitelikli Kahve Derneği (Specialty
Coffee Association of America) tarafından kullanılır. Dernek, yine de bu
sınıflandırmada boyuttan çok daha fazlasını göz önüne alır. Ayrıca, bazı
ülkelerde kahvenin yetiştiği yüksekliği tanımlamak
için "sınıflar" kullanılır. "Kesinlikle sert çekirdek"
(strictly hard bean), "sert çekirdek" (hard bean) ve "yumuşak
çekirdek" (soft bean) gibi sınıflar notlar olarak kabul edilir,
ancak boyutlarını ayrıntılı olarak belirtmezler.
Çiğ kahve
büyüklüğüne dayalı sınıflandırmanın arkasındaki teori, yüksek rakımlarda
yetişen, düşük rakımlarda yetişenlerden daha yoğun ve büyüktür. Benzer şekilde,
kahveler daha yüksek rakımlarda daha yavaş gelişir ve genellikle en iyi lezzet
profillerine sahip olur düşüncesi yaygın bir görüştür. Ayrıca kahve
çekirdeğinin büyüklüğü ve büyüklüğün dağılımı kavurma koşullarının
optimizasyonu açısından önemlidir.
Gerçekte,
sınıflandırma ve sınıflandırma sistemleri genellikle aşağıdaki ölçütlerin
bazılarına veya hepsine dayanmaktadır.
1. Rakım
(Altitude)
2. Bölge
(Region)
3. Botanik
çeşitliliği (Botanical variety)
4. Hazırlama
yöntemi (yıkanmış veya natural gibi) (Preparation method (wet vs dry))
5. Çekirdek
boyutu (Bean (screen) size)
6. Çekirdek
şekli ve rengi (Bean shape and colour)
7.
Kusurluların sayısı (Number of defects)
8. İzin
verilen kusurlar (Permissible defects)
9. Çekirdek
yoğunluğu (Bean density)
10. Tadım
kalitesi (Cup quality)
SCA
(Specialty Coffee Association) Kahve Sınıflandırma Yöntemi;
Grade |
Açıklama |
1 |
Nitelikli
veya Özel Sınıf Kahve Çekirdekleri (Specialty Grade Coffee Beans):
Birincil kusur (primary defects) içermemeli, toplamda 0-3 arası full defekt
(kusur) ve belirtilen elek boyutunun altında ve üstünde %5 oranında çekirdek
içerebilir. Tadım, asidite, gövde ya da aroma özelliklerinden en az birinde
öne çıkmalı. Bütün tadım sorunlarından arındırılmış bir fincan sunmalı. Sıfır
quakers (olgunlaşmadan toplanmış ve kavrulduğunda diğer çekirdeklerden daha
sarı kalan çekirdekler.) izin verilir. Nem oranı yüzde 9 ile yüzde 13
arasında olmalı. |
2 |
Birinci
Sınıf Kahve Çekirdekleri (Premium Grade Coffee Beans): Grade 1 ile aynı
olmakla beraber 3 quaker, 0-8 arasında full defekt içerebilir. |
3 |
Ticari
Sınıf Kahve Çekirdekleri (Exchange Grade Coffee Beans): %50 oranında 15
eleğin üzerinde %5 oranında bu elekten az olabilir. Maksimum 5 quaker, 9-23
arası full defekt olabilir. |
4 |
Standart
Sınıf Kahve Çekirdekleri (Standard Grade Coffee Beans): 24-86 full defekt. |
5 |
Sınıfsız
Kahve Çekirdekleri (Off Grade Coffee Beans): 86 dan fazla full defekt. |
Bu
sınıflandırma SCA tarafından 350 gram üzerinden sayılarak yapılmaktadır. Ama bu
yöntemi kullanan bazı ülkeler 300 gram üzerinden de sayım yapmaktadır. Ve
defekt aralıkları SCA’den farklılık gösterebilir.
Aşağıda
kahve çekirdeklerinin sınıflandırılması için bir çizelge bulunmaktadır.
Birincil kusur ve kusurlu kahve çekirdeklerinin sayısına dayanmaktadır;
Primary Defects |
|
Birincil Kusur |
Bir tam kusura eşit sayıda oluşum
adedi |
Full Black (Tam Siyah) |
1 |
Full Sour (Tam Az Gelişmiş Ekşi) |
1 |
Pod/Cherry (Kabuklu/Bütün Kabuklu) |
1 |
Large Stones (Büyük Taş) |
2 |
Medium Stones (Orta Taş) |
5 |
Large Sticks (Büyük Dal) |
2 |
Medium Sticks (Orta Dal) |
5 |
Secondary Defects |
|
İkincil Kusur |
Bir tam kusura eşit sayıda oluşum adedi |
Parchment (Üzeri İç Zarlı) |
2-3 |
Hull/Husk (Üzeri İç Kabuklu) |
2-3 |
Broken/Chipped (Kırık/Yontuk) |
5 |
Insect Damage (Böcek Zararlı) |
2-5 |
Partial Black (Kısmi Siyah) |
2-3 |
Partial Sour (Kısmi Az Gelişmiş, Ekşi) |
2-3 |
Floater (Su Üzerinde Kalan Hatalı) |
5 |
Shell (Deniz Kabuğu Görünümlü) |
5 |
Small Stones (Küçük Taş) |
1 |
Small sticks (Küçük Dal) |
1 |
Water Damage (Su Zararlı) |
2-5 |